Mọi người đi dạo qua Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE) ở Thành phố New York hôm 10/08/2021. (Ảnh: Spencer Platt / Getty Images)

Cổ phiếu các công ty Trung Quốc? Đã đến lúc cần đánh giá lại

 Bình luậnLê Minh •  23/08/21

Các nhà hoạch định chính sách Bắc Kinh đã tìm cách xoa dịu thị trường tài chính sau một thời gian dài đàn áp nặng nề. Đây là cơ hội tốt để các nhà đầu tư nước ngoài đánh giá lại các khoản đầu tư của họ vào các công ty Trung Quốc.

Sau khi chứng kiến thị trường biến động, chính quyền Bắc Kinh đã công bố một kế hoạch 5 năm mới nhằm điều chỉnh các khu vực lớn của nền kinh tế và các ngành công nghiệp của Trung Quốc. Các bộ quy tắc sẽ cung cấp cho các nhà đầu tư thông tin sơ bộ về kế hoạch ĐCSTQ kiểm soát các công ty tư nhân của mình, một khuôn khổ cho “Chủ nghĩa tư bản với mang màu sắc Trung Quốc”.

Tất nhiên, giống như tất cả các chính sách do ĐCSTQ ban hành, đó là nguyên tắc “caveat emptor” (người thực hiện tự chịu trách nhiệm) và có thể thay đổi mà không cần báo trước.

Hãy nhìn lại các động thái gần đây của chính quyền nước này dẫn đến sự biến động của cổ phiếu công nghệ Trung Quốc:

Tháng 11/2020: IPO của công ty khởi nghiệp thanh toán Ant Group bất ngờ bị hủy bỏ.

Tháng 11/2020: Cơ quan quản lý thị trường ban hành dự thảo hướng dẫn để kiềm chế \”các hoạt động độc quyền\” trong lĩnh vực Internet của của Trung Quốc.

Tháng 02/2021: Hoàn thiện các hướng dẫn nhằm hạn chế “các hoạt động độc quyền”; với số tiền phạt “vô tiền khoáng hậu” mà Alibaba phải gánh chịu.

Tháng 06/2021: Bắc Kinh cam kết tăng phúc lợi và tiền lương của nhân viên giao hàng trong “nền kinh tế lao động tự do”, đánh vào cổ phiếu của các nền tảng giao đồ ăn như Meituan.

Tháng 07/2021: Vài ngày sau khi Didi Chuxing IPO, Trung Quốc đã xóa ứng dụng gọi xe này khỏi các cửa hàng ứng dụng và mở cuộc điều tra về các hoạt động bảo mật dữ liệu của họ.

Tháng 07/2021: Cơ quan quản lý an ninh mạng yêu cầu tất cả các công ty Internet có hơn 1 triệu người dùng phải được phê duyệt an ninh mạng và bảo mật dữ liệu trước khi IPO ở nước ngoài.

Tháng 07/2021: Hội đồng Nhà nước đàn áp các công ty gia sư, đồng thời biến một số công ty thành tổ chức phi lợi nhuận. Cổ phiếu của một số công ty gia sư Trung Quốc niêm yết tại Mỹ đã giảm mạnh.

Tháng 07/2021: Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin mở một cuộc điều tra đặc biệt đối với ngành công nghiệp Internet. Hiện vẫn chưa có kết quả cuối cùng.

Tháng 08/2021: Cơ quan quản lý bảo hiểm của Trung Quốc đưa ra các quy tắc mới điều chỉnh việc bán và tiếp thị các sản phẩm bảo hiểm trực tuyến.Hai người giao đồ ăn ở Meituan đi xe tay ga của họ ở Bắc Kinh hôm 26/06/2018. (Ảnh: WANG ZHAO / AFP qua Getty Images)

Các biện pháp quản lý này làm cho cổ phiếu của các công ty Trung Quốc niêm yết tại Mỹ và Hồng Kông đều lao dốc khiến các nhà đầu tư nước ngoài hoang mang.

Các nhà hoạch định chính sách hàng đầu của Bắc Kinh đã nhận thấy sự xáo trộn thị trường này và tìm cách xoa dịu các nhà đầu tư.

Hội đồng Nhà nước đã ban hành một văn bản hôm 11/08 về các quy tắc chống độc quyền và cạnh tranh không lành mạnh, đồng thời khuyến khích \”sự phát triển lành mạnh\” của nền kinh tế mới, tôn trọng thịnh vượng của người dân và quyền riêng tư về dữ liệu.

Ngoài ra, Bắc Kinh hứa sẽ tăng cường sử dụng pháp luật và cam kết sẽ không “tự ý thay đổi hoặc đình chỉ” các biện pháp đã được ban hành mà không thông qua các thủ tục lập pháp chính thức.

Nói cách khác, Bắc Kinh đang cố gắng làm sáng tỏ các hành động hành chính gần đây của mình để nói với thế giới rằng hãy “tin tưởng chúng tôi”.

Những cải cách này của Bắc Kinh nhằm mục đích gì? 

Thoạt nhìn, nó giống như một kiểu \”nhà nước bảo mẫu\”. Lấy lĩnh vực giáo dục làm ví dụ. Bắc Kinh đã triệt hạ ngành công nghiệp trị giá 100 tỷ USD để \”giảm gánh nặng bài vở\” cho sinh viên và để giáo dục \”hòa nhập hơn\”, theo một tuyên bố ngày 24/07.

Nhìn bề ngoài, có thể thấy rằng học sinh trung học Trung Quốc đang phải chịu quá nhiều căng thẳng và các chương trình sau giờ học đang khiến các gia đình khá giả phải chi tiêu nhiều hơn vào việc dạy kèm.

Nhưng trên thực tế, những biện pháp này sẽ không đảo ngược xu hướng dạy thêm sau giờ học. Tỷ lệ đỗ đại học cũng không vì thế mà biến động theo. Điều này có nghĩa là việc dạy thêm như vậy sẽ không chính thức và “không có sách vở”. Như vậy việc dạy thêm sẽ bị tước đoạt khỏi tay các công ty đang kiếm được lợi nhuận từ ngành công nghiệp này – họ là những người thua cuộc duy nhất trong cuộc đàn áp giáo dục của Bắc Kinh

Đây là cách thức lãnh đạo của nhà lãnh đạo ĐCSTQ Tập Cận Bình. Ông Tập tin rằng Trung Quốc phải tự đi con đường riêng của mình, rằng sự phát triển của nước này phải độc lập và mạnh mẽ mà không cần phải dựa vào vốn và bí quyết của nước ngoài. Bằng nhiều cách, ông Tập tìm cách thách thức phương Tây và hình thức phát triển của phương Tây (bao gồm cả chế độ quản lý tự do của phương Tây). Và đây là một phương pháp luận hoàn toàn khác dưới thời các lãnh đạo trước là Giang Trạch Dân và Hồ Cẩm Đào, những người ủng hộ chủ nghĩa tư bản thân hữu và kiếm tiền mà không làm xáo trộn trật tự thế giới đã được thiết lập.

Nói cách khác, Đảng biết rõ nhất. Và các công ty phải phát triển, mở rộng và thu hút khách hàng và nhân viên theo cách phù hợp với tầm nhìn của Đảng (hoặc của chính ông Tập).

Các công ty và doanh nhân Trung Quốc đang tìm cách học hỏi theo Jeff Bezos và Elon Musk đã bị chú ý. Và các nhà đầu tư muốn làm ăn với họ nên đánh giá vị trí của họ cho phù hợp. Công ty của họ sẽ tuân theo ĐCSTQ như thế nào trong tương lai, và nó có nằm trong số các ngành công nghiệp đang hoặc sắp bị Bắc Kinh “sờ” đến không?

Nhìn lại, xu hướng phát triển này của Trung Quốc là đã được dự báo trước.

Các cổ phiếu Trung Quốc được giao dịch trên Sàn Chứng khoán New York có tuân thủ các quy tắc của sàn này như các cổ phiếu khác không? Câu trả lời là không.

Sự kiêu ngạo của giới đầu tư Hoa Kỳ khiến họ mù quáng trước thực tế rằng các khoản đầu tư của họ vào các công ty Trung Quốc này chẳng qua là cổ phần vào các công ty vỏ bọc nước ngoài. Các công ty đang hoạt động thực sự không liên quan gì đến các công ty vỏ mà các nhà đầu tư nước ngoài sở hữu, ngoài các hợp đồng pháp lý.

Nhưng trong nhiều năm, điều đó không thành vấn đề. Giá cổ phiếu của họ tăng cao. Tiền cổ tức mà họ nhận được không bị trả lại. Các công ty đã tổ chức các cuộc công bố lợi nhuận hàng quý và nộp một số báo cáo tài chính quen thuộc với SEC. Và Bắc Kinh đã không thẳng tay đàn áp các cấu trúc VIE ở nước ngoài, những cấu trúc này là bất hợp pháp về mặt kỹ thuật.

Nhưng niềm tin bây giờ đang lung lay, sau ngần ấy năm.

Nhiều nhà đầu tư quyết định rút tiền của họ ra. Một số có thể quyết định chờ xem. Những người khác cảm thấy có cơ hội mua thấp. Nhưng dù thế nào đi nữa, các nhà đầu tư cần phải nhìn nhận rằng chứng khoán Trung Quốc đã hoàn toàn khác so với trước đây.

Giả sử rủi ro của cấu trúc VIE đáng để giảm 20% giá trị. Và những rủi ro về luật pháp và chính trị của ĐCSTQ, 20% nữa. Vì vậy, cổ phần của một công ty Trung Quốc ít nhất phải được định giá chiết khấu 40% so với một công ty tương đương của Hoa Kỳ – giả sử nội hàm kinh tế là ngang nhau.

Nó không chính xác về mặt khoa học cũng như kỹ thuật, nhưng có thể là một điểm khởi đầu phù hợp nếu bạn muốn giữ cả chứng khoán và sự tỉnh táo của mình.

Lê Minh

Theo The Epoch Times